1. Model Fabrikaların kurulma amacı ve proje içeriği nedir? 

Model Fabrikalar (MF), “KOBİ Verimlilik Eğitim Merkezi Projesi” adlı Kamu Yatırım Projesi kapsamında “İmalatçı KOBİ’lere öncelikle yalın dönüşüm (üretim verimliliğini artırma hedefli) ve dijital dönüşüm (Sanayi 4.0 ilkelerinin uygulanması hedefli) alanlarında uygulamalı eğitim ve danışmanlık sağlamak” amacıyla T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda hedef illerde kurulmaktadır. Kayseri Model Fabrika’nın ana değer önermesi Yalın Üretim Teknikleri ve Dijital Dönüşüm konularında işletmeleri bilgilendirmek, uygulamalı eğitimler vermek ve fiilen üretim verimliliklerini artırmalarına işletmelerin kendi sahalarında yapılacak danışmanlık hizmeti ile destek vermektir.

Kayseri Model Fabrika da Kayseri Sanayi Odası - KAYSO, Abdullah Gül Üniversitesi – AGÜ ve Kayseri Ticaret Odası – KTO ortaklığında bir anonim şirket olarak 2020 yılı ocak ayında kurulmuştur. Faaliyet yeri AGÜ Sümer Kampüsü içerisindedir.

2. Dijital dönüşüm denince Endüstri 4.0 kavramı ve buna bağlı olarak karanlık fabrikalar, yapay zeka, robotlar geliyor akla… Kayseri Model Fabrika (KMF) ortamı da böyle mi? Kayseri MF ne üretmektedir?

Sanayi Bakanlığımızın bir projesi olarak faaliyete geçen Model Fabrikalar nihai hedef olarak KOBİ’lerimizin dijitalleşme süreçlerinde önemli görevler üstlenmekte, rol model olmaktadırlar. Ancak Model Fabrikalar, içinde yapay zekalı robotların görev aldığı, neredeyse insan elinin değmediği süreçlerle son teknoloji ürünlerin üretildiği fabrikalar değiller. Temelde KOBİ’lerimize hizmet etmekte olan model fabrikalar ülke çapında üretim verimliliğinin artması çabasına katkı sağlamaktadır. KMF’nin ana hizmet konusu yalın üretim felsefesi ve ilgili teknikler konusunda KOBİ’leri bilgilendirmek, eğitimler vermek ve projenin “öğren-dönüş” safhası kapsamında KOBİ’lerin fiilen üretim verimliliklerini artırmalarına kendi sahalarında yapılacak çalışmalarla destek vermektir.

Kayseri Model Fabrika’da işletmelerde görülen hareketler, stoklar, taşımalar, beklemeler, fazla üretim, hatalı üretim, fazla proses, personelin kullanılmayan yetenekleri gibi temelde 8 israf alanının fark ettirilip bunların 5S, değer akış haritalama, hat dengeleme, SMED, pokeyoke, iş etüdü, kaizen gibi çeşitli tekniklerle giderilmesi konusunda eğitimler ve saha danışmanlığı hizmeti sunulmaktadır.

İlgili üretim süreçlerinin dijitalleştirilmesi ile süreçlerin nasıl daha hızlı ilerleyebildiği, kapasitenin ve ürün kalitesinin arttığı gösterilmektedir. Bu safhada makinelerdeki PLC (programmable logic controller - programlanabilir lojik kontrolcü) okuyucular ve MES (Manufacturing Execution System - Üretim Yönetim Sistemi) sayesinde ERP (Enterprise Resource Planning - Kurumsal Kaynak Planlama) sistemine makine duruşları, sebepleri, süreleri, makine performansı, kapasitesi vb. üretim süreçlerinden veriler beslenecektir. Bu sayede üretim planlamasının ve yönetilmesinin nasıl kolaylaştığı ve üretimin uçtan uca nasıl dijital ortamda takip edilebildiği gösterilecektir.

Kayseri Model Fabrika Bakanlıkça önerilen ürünlerden, eğitim modüllerinin aktarılmasına uygunluğu temelinde oluşturulmuş değerlendirme kriterlerine göre alternatif ürünler arasından seçilen “Pilli Baharat Değirmeni” üretmektedir.

3. Eğitimler KMF alanında mi verilmektedir? Eğitimleri AGÜ akademisyenleri mi vermektedir?

Model fabrikalar temelde 6 personelden oluşan bir kadroya sahip. Bunun içinde bir genel müdür ya da direktör, 2 tam zamanlı eğitmen/danışman, 2 tekniker ve bir yönetici asistanı bulunuyor. Bu tam zamanlı personelin yanı sıra projede akademisyen ve iş dünyasından operasyonel yöneticilerden seçilen yarı zamanlı eğitmenler/danışmanlar da bulunuyor. Eğitim ve danışmanlık hizmetleri KMF ekibi tarafından sağlanmaktadır. Ancak şehrimiz ve civar illerdeki potansiyel gereği bu ekibin taleplere yetmeyeceği durumlarda yarı zamanlı eğitmenlerden de destek alınmaktadır. AGÜ’den 3 akademisyen başta olmak üzere ERÜ ve NNY üniversitelerinden birer akademisyen ve iş dünyasından alanında uzman operasyonel yöneticiler de yarı zamanlı eğitmenler olarak KMF ekibinde yer almaktadır.

Uygulamalı eğitimler KMF’nin AGÜ’deki eğitim salonları ve işletme alanında verilmekte olup ilave eğitim ve danışmanlık hizmeti de kurumların kendi sahalarında verilmektedir.

4. Bu hizmetler ücretsiz mi sunulmakta yoksa verilen hizmetlerden ücret alınmakta mıdır?

Hizmetlerden ücret talep edilmektedir. Ancak Bakanlığımızın bir projesi olması hasebiyle kar amacına yönelik bir ücretlendirme olmamaktadır.

Bununla beraber Bakanlığımız Model Fabrikalardan alınacak eğitimlere KOSGEB üzerinden destek tanımlamıştır. Buna göre Model Fabrikalardan alınacak eğitimler üst limit 70.000 TL olmak üzere %60 oranında desteklenmektedir. İlgili bilgilere aşağıdaki linkten ulaşılabilir.

https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/6798/isletme-gelistirme-destek-programi

5. KMF üreteceği pilli baharat değirmeninin satışını yapmakta mıdır?

Model Fabrikaların ürettiği ürünleri satmaları Bakanlığımızca uygun bulunmamıştır. Keza Model Fabrikalar konsept olarak eğitim/danışmanlık müesseseleridir. Bu yönüyle ürünlerden satış geliri beklentisi bulunmamaktadır.

6. Pilli baharat değirmeni ne öğütmektedir ve neden bu ürün seçildi?

Pilli baharat değirmeni baharat, tuz, kahve öğütebilmektedir. Fonksiyonu basit gibi görünse de verimlilik dönüşümü sağlamak üzere gerekli tüm üretim süreçlerinin gözlemesin imkan tanıyan bir üründür. Bu üründeki parçalar aslında ilimiz sanayinin büyük bir bölümünde de kullanılan, tornalama, frezeleme, yıkama, lehimleme, lazer markalama ve montaj gibi üretim süreçlerinden geçmektedir. Kayseri Model Fabrikada eğitim alan firma temsilcileri üretim süreçlerinin metodik uygulamalarla nasıl verimli hale getirileceğini deneyimlemektedir. Seçilen ürünün ana fonksiyonu farklı senaryolardaki farklı kurguların ne kadar rekabetçi ürün üretilmesine sebep olabileceğinin gözlemlenmesini sağlamaktır.

Bununla beraber hem üründe hem de üretim süreçlerinde dijitalleşmeyi göstermek istediğimiz için ürün tasarımına bir takım dijital unsurlar ilave edilmiştir. Konu üzerinde çalışmalar sürmekte olup 2020 yıl sonunda kamuoyu ile paylaşılması planlanmaktadır.